Mười năm trước, mẹ vợ tôi qua đời đột ngột sau một cơn bạo bệnh. Nhà lúc ấy nghèo rớt mồng tơi, tôi chạy vạy khắp nơi mà không xoay nổi tiền lo hậu sự. Trong cơn bĩ cực, tôi đành ngậm ngùi sang nhà chị dâu – chị Hai – vay 10 chỉ vàng. Chị Hai là người sắc sảo, tính toán, nhưng cũng thương em út nên không ngần ngại đưa vàng, chỉ dặn một câu: “Khi nào khá giả thì trả chị, không thì thôi, coi như chị giúp mẹ lần cuối.”
Tôi mang ơn chị lắm. 10 chỉ vàng ngày ấy đủ để lo cho mẹ vợ một đám tang tươm tất, không đến nỗi hổ thẹn với bà con lối xóm. Nhưng cuộc sống sau đó cứ trầy trật mãi, tôi làm công nhân, vợ tôi buôn bán lặt vặt, tiền kiếm được chỉ đủ ăn, chẳng dư dả để trả nợ. Chị Hai cũng không bao giờ nhắc, nên tôi dần dà coi đó như một món nợ ân tình, tự nhủ khi nào giàu có sẽ đền đáp chị gấp bội.
Mười năm trôi qua, một ngày nọ, tôi bất ngờ nhận được điện thoại từ anh Hai – chồng chị dâu. Anh bảo tôi qua nhà gấp, có chuyện quan trọng. Tôi lo lắng, nghĩ chắc chị Hai bệnh hay nhà có chuyện gì lớn. Khi đến nơi, tôi thấy chị Hai ngồi ở phòng khách, nét mặt bình thản nhưng ánh mắt lại sắc lạnh. Trên bàn là một chiếc hộp gỗ nhỏ, cũ kỹ, phủ đầy bụi.
“Em ngồi xuống đi,” chị Hai nói, giọng trầm. “Chị có chuyện muốn nói về 10 chỉ vàng ngày trước.”
Tôi giật mình, lắp bắp: “Chị… chị cần vàng trả lại sao? Em giờ chưa có đủ, nhưng em sẽ cố…”
Chị Hai xua tay, cười nhạt: “Không phải đòi nợ. Chị chỉ muốn em biết sự thật. 10 chỉ vàng ấy không phải của chị.”
Tôi ngớ người. “Không phải của chị? Vậy của ai?”
Chị Hai mở chiếc hộp gỗ, bên trong là một xấp giấy ngả vàng, chữ viết tay đã phai màu. Chị đưa tôi xem, rồi chậm rãi kể: “Ngày mẹ mất, chị thấy em chạy vạy khổ sở, nhưng chị cũng chẳng khá hơn. Chị lấy 10 chỉ vàng từ chỗ mẹ để lại – cái hũ vàng mẹ chôn dưới gốc cây xoài sau nhà. Mẹ dặn chị giữ kín, chỉ dùng khi gia đình thật sự khốn khó. Chị đưa cho em, nói là của chị, vì không muốn em mang gánh nặng rằng mình đang tiêu vàng của mẹ.”
Tôi sững sờ, cổ họng nghẹn lại. Hóa ra 10 chỉ vàng ấy là của mẹ vợ, không phải của chị Hai. Tôi đã mang ơn chị suốt mười năm, mà không hề biết sự thật đằng sau.
Nhưng câu chuyện chưa dừng lại. Chị Hai nhìn tôi, ánh mắt chợt lóe lên một tia kỳ lạ. “Còn một chuyện nữa. Tuần trước, chị đào lại chỗ cũ dưới gốc xoài để sửa nhà. Em đoán xem chị tìm thấy gì?”
Tôi lắc đầu, đầu óc vẫn mông lung.
Chị Hai lấy từ trong hộp ra một mẩu giấy nhỏ, trên đó là nét chữ quen thuộc của mẹ vợ: “Nếu con tìm thấy thêm vàng, hãy đưa cho thằng út. Nó vụng về, nhưng tốt bụng.” Bên dưới mẩu giấy là một túi vải nhỏ, mở ra, tôi chết lặng: 5 chỉ vàng nữa, sáng lấp lánh, như vừa được chôn hôm qua.
“Chị không hiểu sao mẹ biết trước mà để lại thế này,” chị Hai nói, đẩy túi vàng về phía tôi. “Nhưng mẹ đã dặn, chị giữ lời. Giờ em cầm lấy, đừng từ chối.”
Tôi ngồi đó, tay run run cầm túi vàng, nước mắt chảy dài. Mười năm, tôi tưởng mình mang nợ chị dâu, hóa ra lại là món quà cuối cùng mẹ vợ âm thầm dành cho tôi, qua bàn tay của chị Hai. Và cái cây xoài già sau nhà, lặng lẽ giữ bí mật ấy, như chính tình thương của mẹ, sâu thẳm mà tôi mãi mãi không ngờ tới.
